Nu het kabinet-Schoof een half jaar aan de slag is trekt de politieke mist allengs op. We zien drie ongebruikelijke verschijnselen tegelijkertijd. De regeringscoalitie van vier partijen is haar eigen oppositie, die vooral elkaar en het kabinetsbeleid van de eigen ministers bestrijdt. Terwijl het ‘constructieve midden' van partijen als CDA en D66 groeit, worstelt de linkerzijde nog met zichzelf en haar boodschap.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De ambitie om GroenLinks en PvdA tot één beweging te fuseren is daarbij complicatie nummer één. Want deze verlegt intern de focus vaak van het offensief en agendering tegenover Schoofs kabinet naar onderlinge perikelen. Verdeeldheid op links is complicatie nummer twee. Kleine partijen als de SP en Partij voor de Dieren winnen aanhang door harde oppositie. Zij kunnen GroenLinks-PvdA altijd overschreeuwen.

De grote partij op links heeft daarom als dilemma eenzelfde lastige positie als de Parti Socialiste in Frankrijk en zoals Kamala Harris had als kandidaat voor het Witte Huis. Gaan ze voor 'bread and butter issues' met sociaaleconomische zorgen en kansengelijkheid, of voor 'culture wars' en identiteit?

Een geheel nieuw dilemma bestaat voor Frans Timmermans als linkse leider. Het ontbreekt hem aan een klassieke opponent waar hij zich politiek-ideologisch aan kan meten. Met een bewust kleurloze Dick Schoof geen meeslepende leiderschapsdebatten à la Lubbers met Den Uyl of à la Kok met Bolkestein. En met Geert Wilders nooit inhoudelijke confrontaties, terwijl die zich als fel opponent van 'slappe hap' Schoof presenteert.

Nog een dilemma is het vinden van een eigen benadering in het brede maatschappelijke debat. Hoe kan dat met de jonge talenten én de oude rotten? En wat is de rol van Jesse Klaver? De voorzet van jong talent Habtamu de Hoop is daarom de moeite waard. Hij wil meteen een nieuwe partij oprichten, een soort links herbegin.

Om zoiets effectief te doen zouden de twee partijen van vergelijkbaar eerder succes kunnen leren. Nota bene het CDA biedt hier een spannend model. Die partij begon in de jaren ’70 als een federatie van drie partijen en bouwde zo een snelle en gedegen geregelde fusie uit. Politiek leidde het tot gezamenlijke motivatie, nieuwe inhoudelijke thema's en zelfs nieuwe taal voor de nieuwe partij die uit die fusie na enkele jaren voortkwam.

Zo'n federatiefase kan GroenLinks en PvdA allerlei creatieve aspecten bieden die nu niet - of nog niet - aan de orde zijn en die hen kansen kunnen bieden. Vragen als 'wie zou hun Piet Steenkamp kunnen zijn?', 'waarom geen rechtstreekse leden werven van de federatie?', 'waarom geen eigentijdse kernwaarden als uitdaging durven formuleren?' 'hoe kan het allemaal concreter en minder technocratisch?'

Van daaruit zouden de twee partijen veel meer de hand naar anderen uit kunnen steken. Juist in de opmaat naar de verwachte deconfiture van de Schoof-coalitie. Het zou meer fantasie en schwung kunnen opleveren. Samen vooruit!